Δ1.1 Οικονομικά του Περιβάλλοντος και των Υδατικών Πόρων
Το μάθημα εξετάζει την εφαρμογή της οικονομικής θεωρίας στη διαχείριση περιβαλλοντικών και υδατικών πόρων. Ειδικότερα, το μάθημα διερευνά το ρόλο των οικονομικών στην κατανόηση και αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη διαχείριση των υδατικών πόρων και παρουσιάζει πρακτικές εφαρμογές χρηματοοικονομικής και κοινωνικοοικονομικής ανάλυσης έργων νερού, αποτιμώντας αγοραία και μη αγοραία αγαθά και υπηρεσίες. Θέματα που καλύπτονται στο πλαίσιο του μαθήματος είναι: διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων από οικονομικής πλευράς, οικονομικές επιπτώσεις της ρύπανσης και της ανορθολογικής εκμετάλλευσης των υδατικών πόρων, αξιολόγηση επενδύσεων, τιμολόγηση νερού, κ.ά. Το μάθημα συμπεριλαμβάνει τις ακόλουθες διδακτικές ενότητες που συνιστούν μια συνεκτική εισαγωγή στα οικονομικά του περιβάλλοντος και των υδατικών πόρων:
- Βασικά στοιχεία μικροοικονομικής θεωρίας: καμπύλες προσφοράς και ζήτησης, τέλειες και ατελείς αγορές, ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή και το εισόδημα, σταυροειδής ελαστικότητα, πλεονάσματα καταναλωτή και παραγωγού, κλπ.
- Βασικά στοιχεία οικονομικών του περιβάλλοντος και των υδατικών πόρων: γενικά περί της επιστήμης των οικονομικών του περιβάλλοντος, ατέλειες της αγοράς, περιβαλλοντικές εξωτερικές οικονομίες, περιβαλλοντικοί φόροι και επιδοτήσεις, θεώρημα του Coase, συνολική οικονομική αξία περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών, κ.ά.
- Άμεσες και έμμεσες μέθοδοι αποτίμησης της αξίας περιβαλλοντικών αγαθών και υπηρεσιών: μέθοδοι δεδηλωμένης και αποκαλυπτόμενης προτίμησης (π.χ. εξαρτημένη αξιολόγηση, πειράματα επιλογής, ανάλυση κόστους ταξιδιού, ανάλυση αγορών ωφέλιμων χαρακτηριστικών κ.ά.), μέθοδος μεταφοράς οφέλους (ή κόστους).
- Χρηματοοικονομική και Κοινωνικοοικονομική ανάλυση έργων στον τομέα των νερών: πίνακας ταμειακών ροών, επιτόκιο προεξόφλησης, κριτήρια αξιολόγησης επένδυσης (Καθαρή Παρούσα Αξία, Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης, Χρόνος Επανείσπραξης Κεφαλαίου, κ.ά.), ανάλυση ευαισθησίας και ρίσκου, κλπ.
- Εφαρμογές στη διαχείριση των υδατικών πόρων: τιμολόγηση νερού στο πλαίσιο της Οδηγίας-Πλαίσιο για τα Νερά, οικονομική αποτίμηση της ρύπανσης υδροφορέων, κ.ά.S